Oorspronkelijk beschikte de Sint Martinus kerk vermoedelijk over een Romaanse westpartij met twee torens, de torens zijn in 1681 ingestort. Uiteindelijk werd in 1771 door Eibert Dirks uit Makkum naar een ontwerp van P. Nijsloot een vlieringtoren gebouwd, dit ter vervanging van een eerdere kleine dakruiter. In 1969 is de vlieringtoren verzwaard ten behoeven van de opstelling van een zwaardere beiaard.
Geschiedenis
Over het eerste klokkenspel van Sneek is weinig bekend, het was een klein spel van 9 klokken. Er zijn meer gegevens over het tweede spel , Claes Noorden en Jan Albert de Grave goten in 1710 een klein klokkenspel van ongeveer veertien klokken. Waarschijnlijk was dit een kwalitatief goed spel, echter van beperkte omvang. Dit heeft waarschijnlijk de stad doen besluiten om het spel te laten vervangen door een groter klokkenspel, Johan Borchhardt uit Enkhuizen goot in 1770 een carillon van 26 klokken, wat op 13 maart 1770 voor het eerst bespeelt werd. Later werd dit spel van Borchhardt inzet van wat later de 'Sneker klokkenstrijd' genoemd werd. In 1915 vatte men het plan op om het oude weinig klankzuivere carillon te vervangen door een van een Engelse klokkengieterij, echter Monumentenzorg weigerde daar een vergunning voor te geven. Na een strijd van jaren kwam er toch een Engels carillon, gegoten door Gillett & Johnston uit Croydon. Het betrof een spel van 25 klokken, volledig chromatisch op basis van een C2 klok. Op tweede paasdag 21 april 1930 gaf de beiaardier uit Nijkerk Johan W. Meyll een eerste bespeling op de nieuwe beiaard. Slecht kort waren de klanken van de Gillett & Johnston klokken over Sneek te horen, in 1943 ontkwam het spel niet aan de Duitse bezetter klokkenvordering. Kort na de bevrijding nam de Sneker VVV het initiatief om een nieuw spel aan te kopen, dit keer gegoten door de Nederlandse klokkengieterij Van Bergen. Het spel telde 32 klokken volgens de reeks bes1-chromantich-f4 dat in 1948 door Van Bergen gegoten werd. Op donderdag 5 mei 1949 gaf Flucie van Bergen een eerste bespeling op het nieuwe klokkenspel. In 1955 kwam er nog een uitbreiding van de Van Bergen beiaard, in de vorm van klokjes fis4 t/m bes5. In 1969 besloot men de beiaard de huidige vorm te geven, klokkengieter Petit & Fritsen kreeg de opdracht 13 klokken van Van Bergen te handhaven, en 33 nieuwe klokken bij te gieten. De basis klok werd een es1 (1269 kg.). Hiermee werd het carillon een veel zwaarder instrument. Op 15 april 1970 speelde beiaardier Leen 't Hart het nieuwe spel in. In 1998 kreeg het carillon nogmaals een uitbreiding in de vorm van 2 discant klokken, en een nieuwe zware basklok.
Een aantal klokken uit het klokkenspel van Johan Borchhardt.
 |
Klokhuis
Sneek beschikt over een uniek klokhuis, door het ontbreken van een toren waar de luidklokken een plek hebben bevind zich ten zuiden van de kerk een klokhuis. Hier bevonden zich tot 1943 twee luidklokken, en wel een c1 (3312 kg.) van Johan Borchhard uit 1767, en een f1 (1089 kg.) van Johan ter Steghe uit 1543. Helaas werden beide klokken in 1943 door de bezetter gevorderd, waarbij de klok van Johan Borchhard uit de takels viel. Gelukkig is de klok van Ter Steghe terug gevonden na de oorlog, en kreeg haar oorspronkelijke plek weer terug. In 1969 kreeg de tot dan in de carillonkoepel aanwezige uurslag klok van Steven Butendiic uit 1466 een plek in het klokhuis om daar als luidklok dienst te doen. |
Speeltijden
Het carillon wordt bespeeld op dinsdag van 12.00 -
12.30 uur en op vrijdag van 12.00 - 12.30 uur.
Verder op Koningsdag en op de door het stadsbestuur aangewezen feestdagen.
Zomers zijn er beiaardconcerten op woensdagavond (20.00 - 21.00 uur).
Vanaf 1963 is Dirk S. Donker de stadsbeiaardier van Sneek.
İfoto Hans van Dijk
İfoto Hans van Dijk