Een liefdeslied bij klokkenspel
In Waddinxveen ben ik getogen. Naast de Hefbrug is de Brugkerk daar de blikvanger. Ik laat me verder niet uit over de architectonische schoonheid van deze Waterstaatskerk, - laat ik dit zeggen: er zijn vele fraaiere godshuizen - maar er hangt wel een stevige klok in, met een heerlijk diep geluid dat ver draagt. Kom daar maar eens om bij nieuwere kerkgebouwen. Daar hangt vaak zo'n 'keukenbel' in, dat geen 'bimbam' zingt, maar 'klingkling'. Mijn moeder leerde me al dat dat 'bimbam' van de Brugkerkklok eigenlijk verstaan moest worden als 'Kom dan, kom dan!' Nog steeds als ik een stevige kerkklok hoor, dan moet ik daar direct aan denken: aan die galmende uitnodiging om 'naar des Heeren huis' te komen.
Tegelijk was dat klokkenspel van de Brugkerk unifoon, want er hing maar één klok in. Nee, dan de Sint-Janskerk hier in Gouda! Die heeft een heuse klokkentoren, waar vele klokken in hangen, in allerlei maten, met allerlei tonen. Dat klokkenspel oftewel carillon werd ooit gemaakt door de beroemde klokkengieter Hemony, ook wel de 'Stradivarius' van de carillons genoemd.
Het carillon van de Sint-Jan wordt wekelijks bespeeld door stadsbeiaardier Boudewijn Zwart, al 25 jaar in dienst van onze stad en van dit carillon in het bijzonder.
In de zomermaanden is er zelfs een heus festival, waarbij elke maandag een gerenommeerde beiaardier zijn of haar kunsten laat horen.
Gisteravond was het de beurt aan Boudewijn zelf. Ik had zo'n concert nog niet eerder meegemaakt, maar ik was ervoor uitgenodigd door Dick en Marja Le Mair. Dat had alles te maken met het feit dat tijdens dit concert de 'wereldpremière' (jawel!) van een compositie van Dick zou zijn. De titel was al zeer intrigerend: 'Marja (ode to love)'. Zo'n titel klinkt eigenlijk meer naar een popsong dan een klassiek stuk, dus ik was extra nieuwsgierig geworden. Daarnaast ken ik Dick en Marja ook als een stel reuzeaardige mensen. Dus ik was op mijn fiets gestapt richting centrum.
In de prachtige binnenplaats van Museum Gouda hadden we een prima uitzicht op de toren en het daarin hangende carillon. Zo'n 30 mensen hadden zich daar genesteld, waaronder Dick en Marja. Ook zag ik Gertjan en Lianne Glismeier binnen komen stiefelen. Ons vorige gezamenlijke concert was dat van Iron & Wine geweest, maar ook hun smaak is net zo breed als de Sint-Jan lang is.
Eerlijk gezegd had ik gedacht dat de beiaardier alleen dit stuk ten gehore zou brengen, maar er bleek een heel programma te zijn, met klassieke en moderne beiaardcomposities. Gelukkig werd er een programmaboekje uitgereikt, met daarin alle titels.Tot mijn verrassing klonk ook het indrukwekkende stuk 'Requiem for the Refugees' van Dick Le Mair, dat hij maakte n.a.v. de tragische dood van vele bootvluchtelingen. Daarnaast klonken er ook meer lichtvoetige composities, waarbij zelfs mijn hoofd automatisch begon mee te knikken.
Toch was ik op een gegeven moment de draad kwijt bij een stel kortere beiaardbewerkingen van muziek van ene Léo Delibes. Ik had geen flauw idee meer bij welk nummer we precies waren. Gelukkig had ik met Marja afgesproken dat zij mij een teken zou geven als de wereldpremière zou aanvangen. Dat was niet overbodig. Het werd onbedoeld ingeleid met een sirene en begeleid door een overkomend vliegtuig. Dat krijg je met zo'n openluchtconcert middenin de stad. Dat had ook wel iets, want (om maar even dichtbij de titel te blijven) de liefde heeft toch ook te maken met ruis, bijgeluiden en tegenkrachten. Maar helder klonken de klokken daarbovenuit. De lichtere klokken lieten een prachtige melodie horen, waar de zwaardere klokken fraaie ondersteunende akkoorden boden, of juist de andere kant op leken te gaan. Alsof het alles wilde zeggen: de liefde maakt creatief, verdiept zich en aan de liefde moet ook gewerkt worden. De componist zelf onderging het peinzend, maar ook genietend. Soms keek hij naar zijn vrouw Marja tegenover hem: de aanleiding én het adres van deze compositie. Zonder wat te zeggen zeiden hun blikken genoeg.
Op een gegeven moment kwamen er een paar kinderen door het poortje de binnenplaats oprennen. Hun roffelende voeten gaven er onbedoeld een speelse beat aan. Ik keek Dick niet aan (ik was immers aan het filmen), maar ik kan me voorstellen dat hij grijnsde, want liefde zonder humor haalt de schwung eruit. En dát ook een carillon kan swingen werd me op deze mooie augustusavond wel duidelijk.
Kees van den Berg
Stadsbeiaardier Boudewijn Zwart en Dick Le Mair